Boreliozą można zostać zarażonym poprzez ukąszenie zakażonego kleszcza lub jego nimfy. Nimfa to postać młodociana, mająca wielkość ziarenka maku, dlatego nie wszyscy pamiętają ugryzienie.

nimfy kleszczy

kleszcz wczepiony w skórę fot. Tomasz Pachlewski

opity kleszcz fot. Krzysztof Kujawa

rumień fot. Krzysztof Kujawa

Aż 2/3 chorych na tę chorobę uważa, że nigdy nie zauważyło kleszcza lub rumienia (czerwonej plamy pojawiającej się czasem w miejscu ugryzienia).

Bakterie boreliozy (Borrelia) zasiedlają przewód pokarmowy kleszcza oraz jego gruczoły ślinowe. Nawet krótkie przebywanie kleszcza w skórze może się więc zakończyć zakażeniem i boreliozą. Jeśli się go niewłaściwie wyjmuje, wtedy zwraca zawartość swojego przewodu pokarmowego razem z bakteriami wprost do naszej krwi.

OBJAWY
1. Jeśli po ugryzieniu kleszcza wystąpił rumień, oznacza to, że kleszcz zaraził nas boreliozą. Niestety, tylko u nielicznych chorych on występuje. Jest to jedyny dowód na to, że doszło do zakażenia. Nie ma żadnego testu, który by później ze 100% pewnością zaprzeczył lub potwierdził boreliozę.
2. W pierwszym etapie choroby mogą pojawić się objawy grypopodobne.
3. W miarę postępowania choroby objawów jest coraz więcej. Oto występujące najczęściej:
♦ gorączki, poty, dreszcze, fale gorąca;
♦ zmęczenie, ociężałość;
♦ bóle i obrzmienia stawów;
♦ drętwienie kończyn lub tylko palców;
♦ trzeszczenie szyi, sztywność i bóle szyi;
♦ bóle i skurcze mięśni;
♦ tiki mięśni twarzy lub innych mięśni;
♦ kłucie, igiełki pod skórą, utrata czucia, palenie, przeszywające bóle;
♦ drętwienie języka, zwłaszcza jego czubka lub warg;
♦ kołatanie serca, skoki ciśnienia;
♦ podwójne rozmyte widzenie, częste czarne plamy, wrażliwość na światło;
♦ dzwonienie, bóle uszu, wrażliwość na dźwięk;
♦ problemy z koncentracją , czytaniem, trudności z myśleniem, trudności w znalezieniu słowa;
♦ słaba pamięć krótka, luki pamięciowe;
♦ porażenie nerwów, w tym np. twarzowego (opadanie kącika ust).

Konieczne jest występowanie kilku objawów.

TESTY DIAGNOSTYCZNE
Z badaniami laboratoryjnymi na boreliozę wciąż istnieją ogromne problemy metodologiczne oraz interpretacyjne. Obecnie nie ma idealnego testu, który byłby w stanie całkowicie potwierdzić lub wykluczyć boreliozę. Duży procent pacjentów nie otrzymuje pozytywnego laboratoryjnego potwierdzenia zakażenia, pomimo aktywnej choroby (niemniej, ci chorzy powinni otrzymać leczenie, po wnikliwym wykluczeniu innych chorób, na podstawie obrazu klinicznego boreliozy).
W diagnostyce boreliozy powinno używać się testów Western Blot (WB) i Polymerase Chain Reaction (PCR). Z obserwacji wynika, że test ELISA jest bardzo zawodny (chorzy z ujemnym wynikiem ELISA mają często dodatni WB lub/i PCR). Dlatego najlepiej zrobić od razu test Western Blot w klasach IgG i IgM (albo PCR).
Jednak negatywny wynik testu nie oznacza, że jest się zdrowym.
Należy również pamiętać, że przeciwciała można wykryć najwcześniej po 4-6 tygodniach od ugryzienia, więc wykonanie testu Western Blot wcześniej, jest zupełnie niemiarodajne.

LECZENIE
Leczenie boreliozy może być bardzo trudne i polega na stosowaniu odpowiedniej antybiotyko-terapii. Pacjent powinien znajdować się pod opieką lekarza, aż do momentu ustąpienia wszystkich objawów chorobowych.
W razie trudności ze znalezieniem lekarza specjalizującego się w leczeniu boreliozy, można poprosić o radę chorych na ich forum: www.borelioza.dl.pl lub napisać do wybranego punktu informacyjnego Stowarzyszenia.
W przypadku relatywnie wczesnej (trwającej mniej niż rok) boreliozy, szansa wyleczenia całkowitego jest dość duża, dlatego ważne jest, by szybko zgłosić się do lekarza.